W pracy terapeutycznej pedagog specjalny zawsze bazuje na mocnych stronach dziecka- według motta Janusza Korczaka „ Mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi ”.
Praca pedagoga specjalnego skupia się wokół dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, z niepełnosprawnościami, ale także z dziećmi uzdolnionymi. One również – mimo bardzo dobrych możliwości poznawczych wymagają odpowiedniego podejścia w celu jak najlepszego wykorzystania posiadanego potencjału.
Zajęcia terapeutyczne różnią się w zależności od rodzaju niepełnosprawności i potrzeb dziecka. Zawsze związane są ze stymulacją ogólnorozwojową, stymulacją rozwoju poznawczego, mowy, myślenia, percepcji wzrokowej, słuchowej, koordynacji wzrokowo- słuchowo- ruchowej, rozwijaniem sprawności manualnej. Mogą być przeznaczone na wspomaganie rozwoju emocjonalnego- wzmacnianie samooceny, naukę wygrywania i przegrywania, rozpoznawania i nazywania emocji. Zajęcia mogą mieć charakter rewalidacyjny oraz korekcyjno- kompensacyjny. Celem jest optymalne wspomaganie rozwoju dziecka.
Zadania pedagoga specjalnego:
– współpracuje z nauczycielami, wychowawcami grup wychowawczych lub innymi specjalistami, rodzicami oraz dziećmi;
– współpracuje z zespołem nauczycieli i specjalistów, pracujących z dziećmi objętymi kształceniem specjalnym w zakresie opracowania i realizacji indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego dziecka, posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego; w tym zapewnienia mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
– wspiera nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów;
– udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom, rodzicom dzieci i nauczycielom;
– współpracuje, w zależności od potrzeb, z innymi podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci (PP-P, MOPS, GOPS,…);
– przedstawia radzie pedagogicznej propozycje w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli przedszkola w zakresie zapewnienia dzieciom odpowiedniego do potrzeb wsparcia.
W pracy z dziećmi stosowane są zasady:
- indywidualizacji- czyli dostosowania zadań od psychofizycznych potrzeb dziecka, biorąc pod uwagę jego potrzeby, możliwości i tempo pracy;
- zasada stopniowania trudności- wychodzimy od tego co łatwe, co dziecko zna, aby wzmocnić w nim wiarę we własne siły;
- poglądowości, dajemy dziecku możliwość wszechstronnego, polisensorycznego poznawania otaczającego świata;
- systematyczności;
- trwałości wiedzy- wielokrotnego powtarzania nabytej wiedzy i umiejętności
współpracy z rodzicami- w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych.
Najczęściej stosowane metody w pracy pedagoga specjalnego:
- metody czynnościowe – angażujące dziecko w działaniu: metoda samodzielnych doświadczeń, metoda zadań stawianych do wykonania,
- metody oglądowe – pokaz, wzór, przykład,
- metody słowne – rozmowa, opowiadanie, instrukcja słowna,
- program rozwijający percepcję wzrokową M. Frostig,
- Metoda Porannego Kręgu,
- elementy programu ruchowego Knillów,
- elementy programu ruchowego Dennisona,
- ćwiczenia grafomotoryczne według H. Tymichowej,
- elementy Terapii Integracji Sensorycznej,
- elementy Pedagogiki zabawy,
- elementy „Metody czytania całowyrazowego” (czytanie globalne) J. Domana,
- elementy „Metody Dobrego Startu” M. Bogdanowicz,
- komunikacja alternatywna i wspomagająca AAC,
- bajkoterapia,
- muzykoterapia,
- elementy metody Ruchu Rozwijającego W. Sherborne,
- metody relaksacyjne, wyciszające.