Usprawnianie manualne prowadzone jest dla dzieci posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, opinie o wczesnym wspomaganiu rozwoju oraz dzieci zdrowych z obniżoną sprawnością manualną.
Głównym celem ćwiczeń sprawności manualnej jest usprawnianie motoryki rąk, tzn. płynności, elastyczności i precyzji ruchów zwłaszcza mięśni dłoni, palców i nadgarstka, rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej niezbędnej przy nauce pisania, kształcenie systematyczności i wytrwałości w pracy ( np. podczas ćwiczeń grafomotorycznych wykonywanych w liniaturze), harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych przy wyrabianiu odpowiedniej gotowości do nauki. Poprzez systematyczne, stopniowe i przemienne wykonywanie szeregu ćwiczeń, dziecko osiąga taki poziom sprawności manualnej, który pozwala mu dobrze funkcjonować.
Usprawnianie manualne obejmuje:
- wykształcenie czynności manipulacyjnych
- kształtowanie umiejętności budowania, konstruowania, rozwijanie psychomotoryki, kształcenie analizy syntezy spostrzegania, ćwiczenia w ujmowaniu stosunków miedzy elementami
- ćwiczenia sprawności palców
- usprawnianie palców oraz koordynacja ruchów rąk ze wzrokiem. Wdrażanie do prawidłowego trzymania nożyczek
- ćwiczenia sprawności rąk przy pomocy zabaw ruchowych związanych z toczeniem – rzucanie, chwytanie, ukierunkowanie ruchów
- ćwiczenia przedramienia, dłoni oraz stawu nadgarstka ( odwodzenie i przywodzenie)
- usprawnianie ruchów rąk poprzez stemplowanie, malowanie, zwalnianie napięcia mięśniowego, rozluźnianie napięcia mięśniowego
- wdrażanie dzieci do prawidłowego trzymania pędzla
- ćwiczenia płynności i precyzji ruchów ręki, usprawnianie koordynacji wzrokowo- ruchowej, planowanie ruchu, zmniejszanie chaotyczności w pracy
- kształcenie ruchów dużych, różnorodnych oraz małych precyzyjnych, ćwiczenie koordynacji wzrokowo – ruchowej
- rozwijanie sprawności grafomotorycznych
Metody pracy z dzieckiem w zakresie usprawniania manualnego:
- program rozwijający percepcję wzrokową ,,Wzory i obrazki’’(M. Frostig, D. Horne )
- ćwiczenia grafomotoryczne H. Tymichovej
- Ćwiczenia grafomotoryczne usprawniające rękę piszącą (R. Hływa)
- Magiczne linie – ćwiczenia grafomotoryczne (R. Andrzejczak)
- Od pętelki do literki – ćwiczenia przygotowujące do nauki pisania (R. Sobolewska)
