Jak rozwijać słuch fonematyczny?

Słuch fonematyczny warunkuje osiągnięcie prawidłowego rozwoju mowy dziecka oraz opanowanie umiejętności czytania i pisania. Wg E. Chmielewskiej  , pod tym hasłem kryje się umiejętność rozróżniania fonemów(dźwięków mowy ludzkiej) . Oznacza to ,że dziecko może wyodrębniać z potoku mowy – wyrazy ,w wyrazach – sylaby ,w sylabach-głoski, a także uchwycić kolejność głosek w wyrazie. Zaburzenia słuchu fonematycznego utrudniają lub uniemożliwiają odbiór mowy, zaburzają rozwój mowy dziecka lub wywołują zaburzenia mowy już ukształtowanej. Często powodują trudności w czytaniu(uporczywe literowanie) i pisaniu ze słuchu.

Przykłady ćwiczeń :

1. Ćwiczenia na materiale bezliterowym:

  • Rozpoznawanie dźwięków i szmerów ( np. rozpoznawanie odgłosów pojazdów, instrumentów, przedmiotów , przesypywanych produktów sypkich itp.)
  • Odtwarzanie rytmów ( wyklaskiwanych, wystukiwanych itp.)
  • Rozpoznawanie odgłosów  docierających zza zasłony (np. stukot obcasów, gwizd czajnika, kapanie wody…)
  • Rozpoznawanie melodii piosenek po zaśpiewanym fragmencie

2. Ćwiczenia na materiale literowym:

a. Wyodrębnianie zdań w mowie, słów w zdaniach:

  • rysowanie tyle kółek czy kresek ile usłyszałem wyrazów
  • układanie zdań na podstawie ilości kresek  np. III-Ala ma kota
  • zabawa w dopowiadanie brakujących słów (np. banan jest żółty i lubi go…)
  • dokańczanie rozpoczętych słów(pokazujemy obrazek i wypowiadamy jego pierwszą sylabę- dziecko kończy)

b. Wyodrębnianie sylab w słowach:

  • poszukiwanie przedmiotów ,których nazwa rozpoczyna się od –ka (kapa,kara)
  • wybieranie obrazków w nazwach których jest sylaba – ra (rafa,kara)
  • zabawa „Sklep” , można kupić tylko przedmioty rozpoczynające się od bu (burak,bułka,buty…)
  • wyszukiwanie słów na daną sylabę  np. -ta, -san
  • wyszukiwanie słów kończących się na daną sylabę : np. „ki”, „by”
  • łańcuch sylabowy: dziecko mówi dwusylabowy wyraz , rodzic wymyśla kolejny rozpoczynający się drugą sylabą pierwszego  itd. (wa-ga, ga-za, )

c. Podział wyrazów na sylaby :

  • dzielenie wyrazów połączone z podskokami
  • dzielenie wyrazów z wyklaskiwaniem
  • dzielenie wyrazów z wytupywaniem itd.

d. Podział wyrazów na sylaby i wyodrębnianie głosek w sylabie:

  • dorosły podaje wyrazy zaczynające się samogłoską , która stanowi sylabę , a dziecko wyodrębnia te sylaby  (E-wa, I-ga)
  • dorosły podaje sylaby zamknięte (ul-,ok.-,os itp.) dziecko wyodrębnia samogłoskę
  • dorosły wypowiada grupę sylab , dziecko podnosi rękę gdy usłyszy tą określoną np. la( do,sa,la,na,la)
  • układanie zdań z sylab: np. w, ku,kub,mam,ko,mle – w kubku mam mleko.

e. Wyodrębnianie i segregowanie przedmiotów lub obrazków na podstawie dźwiękowej właściwości ich nazw:

  • wskazywanie przedmiotów , których nazwy rozpoczynają się od tego samego dźwięku lub sylaby;
  • segregowanie obrazków na dwie grupy np. (S-Sz)

f. Tworzenie wyrazów z podanych głosek i ich zamiana:

  • zabawa „Podaj słowo” – wyszukiwanie słów ma daną głoskę (s-sowa, b-but)
  • tworzenie nowych słów  poprzez zamianę jednej głoski  np. Ala-Ela, noc-nos
  • tworzenie z pierwszych głosek przedmiotów na obrazkach  nowych słów ( sok, oko,waga,agat = sowa)
  • układanie z rozsypanki literowej np. imion dzieci.

Opracowanie : mgr Ewa Lipczyńska

Dodaj komentarz

Powrót na górę strony

Strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z naszej strony, zgadzasz się na ich użycie. Więcej informacji

Skip to content