Zgrzytanie zębami u dzieci jest jedną z parafunkcji zwarciowych, czyli nawyków ruchowych naszego narządu żucia, jakie możemy zaobserwować u małych dzieci.
Przyczyn bruksizmu jest wiele. Dolegliwość ta może być związana zarówno z niedostateczną dojrzałością układu nerwowego jak również być objawem robaczycy.
Objawem, który możemy zaobserwować jest ścieranie zębów u dzieci, czyli atrycja. Oczywiście do pewnego stopnia jest to zjawisko fizjologiczne.
Dotyczy ono w szczególności zębów mlecznych i zachodzi w miejscach właściwego kontaktu zębów ze szczęką oraz żuchwą.
Bruksizm u dorosłych czy dzieci związany jest z atrycją patologiczną, w której dochodzi do niewłaściwej pracy narządu żucia. Ważne, aby w porę wykryć problem u dziecka, niezwłocznie udać się do specjalisty oraz obrać odpowiedni tor leczenia małego pacjenta.
DLACZEGO DZIECKO ZGRZYTA ZĘBAMI? JAKIE SĄ PRZYCZYNY?
Czynniki wpływające na prawidłowy stan narządu ruchu oraz żucia, możemy podzielić na wstępujące oraz zstępujące. Wstępujące mówią nam o tym, że na przykład wady stóp takie jak koślawość, wpływają na nieprawidłowy zgryz u dzieci i odwrotnie.
Oznacza to, że każde zaburzenie w obrębie narządu żucia, dotyczące patologicznej pozycji żuchwy, będzie wywoływało przeciążenia całego ciała – zwłaszcza miednicy oraz stóp.
Do czynników wstępujących zaliczamy:
- poród przez cięcie cesarskie,
- sztuczne karmienie,
- urazy kończyn oraz kręgosłupa,
- zniekształcenia stóp.
Czynniki zstępujące będą dotyczyć samego zgryzu bądź stóp, ponieważ pierwotna przyczyna zaburzenia, będzie zlokalizowana tylko w obrębie żuchwy bądź w stawach skokowych. Warto jednak pamiętać, że podczas leczenia zajmujemy się całym układem ruchu.
Do czynników zstępujących zaliczamy: wady zgryzu u dziecka, asymetrie czaszki, nieprawidłowe oddychanie przez usta (alergia, nietolerancja pokarmowa), obecny niemowlęcy typ połykania związany z wąską szczęką, utratę zębów, zbyt niskie bądź nadmiernie płaskie wypełnienia w zębach, urazy głowy i szyi, przewlekłe zapalenie ucha środkowego u dzieci, długotrwałe używanie smoczka u noworodków, a także pasożyty u dziecka.
Zgrzytanie zębami u niemowlaka może być wywołane z kolei niedojrzałością układu mięśniowego i nerwowego.
Wśród przyczyn zgrzytania zębami u dziecka wyróżnia się również alergie i niedobory witaminowe.
ZGRZYTANIE I ZACISKANIE ZĘBÓW U DZIECI (CLENCHING) – JAK ODRÓŻNIĆ?
Zgrzytanie zębami u dzieci w ciągu dnia dotyczy coraz większej populacji małych dzieci w różnym wieku. Warto zauważyć, że bruksizm bardzo często mylony jest z zaciskaniem zębów, czyli clenching.
Z pewnością zgrzytanie zębami u małych dzieci jest jedną z wielu kompensacji naszego organizmu, który zawsze dąży do regulacji stanu jaki zaistniał w ciele dziecka. Z uwagi na to, że nasze ciało wykorzystuje siły zastępcze organizmu, dochodzi do nieprawidłowej pracy całego narządu żucia.
W skutek niedojrzałości układu nerwowego oraz wzmożonego napięcia mięśniowego, podczas zgrzytania zębami u dzieci, dochodzi do uszkodzenia zębów oraz śluzówki jamy ustnej. Jest to niekontrolowane zjawisko, które często występuje w nocy powodując ścieranie górnych i dolnych zębów. Może to prowadzić do próchnicy oraz uporczywego bólu całej żuchwy, kiedy dziecko budzi się nad ranem.
Natomiast w przypadku zaciskania zębów ulegają uszkodzeniu stawy skroniowo- żuchwowe. Dlatego też szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na ustawienie stawów krzyżowo-biodrowych, które mają bezpośredni związek z tą parafunkcją.
Trzeba pamiętać, że kiedy dziecko zgrzyta zębami, zarówno w dzień jak i w nocy, to najprawdopodobniej pierwotnej przyczyny nie znajdziemy tylko w obrębie aparatu żucia.
ZGRZYTANIE ZĘBAMI U DZIECI TO także może być OBJAW ROBACZYCY
Istotną przyczyną nocnego zgrzytania zębami u dzieci może być także robaczyca. Pasożyty wydzielając szkodliwe produkty przemiany materii będą istotnie wpływać na obniżenie odporności u dzieci oraz powodować szereg innych dolegliwości, takich jak na przykład: zespół drażliwego jelita, nietolerancje pokarmowe, uczucie przewlekłego zmęczenia, częste przeziębienia, problemy ze snem.
Źródłem zakażenia pasożytami mogą być przede wszystkim: zanieczyszczona woda, surowe oraz niedogotowane mięso, ryby, warzywa oraz owoce, brudne ręce, częste stosowanie antybiotykoterapii. W przypadku badania obecności pasożytów w organizmie, najczęściej posiłkujemy się badaniem analizy kału. Jest to jednak mało precyzyjna metoda z uwagi na to, iż pasożyty mogą mieć różne pory wylęgania oraz czasowo lokować się w określonych częściach przewodu pokarmowego oraz innych narządach wewnętrznych. Tym samym będą wydzielać szkodliwe substancje tylko do krwi.
Objawami zewnętrznymi mogącymi świadczyć o obecności pasożytów: bladość skóry, sińce pod oczami, nadmierne ślinienie, sucha skóra, rozdwojone paznokcie. Dziecko zgrzyta zębami w nocy i kaszle.
ZGRZYTANIE ZĘBAMI U DZIECKA CO ROBIĆ I JAK LECZYĆ?
Zgrzytanie zębami będzie często spowodowane dysfunkcjami odnoszącymi się do całego układu ruchu. Dlatego tak ważne jest znalezienie pierwotnej przyczyny i właściwe leczenie bruksizmu.
Właściwa diagnoza oraz współpraca duetu stomatolog–fizjoterapeuta jest niezbędna w prawidłowej ocenie wszystkich parafunkcji i właściwym leczeniu zgrzytania zębami u dzieci.
Poprzez wyrównanie płaszczyzny podporu, czyli stopy koślawej, wpływamy znacząco na pracę żuchwy oraz całego kręgosłupa. Właściwe ustawienie osi kończyn dolnych (na przykład poprzez zastosowanie wkładek ortopedycznych), poprawia „jakoś” napięcia mięśniowego tak, by nadmierne przeciążenia nie wpływały degenerująco na stawy.
Podczas leczenia bruksizmu u dziecka stomatolog w porozumieniu z fizjoterapeutą, koryguje niewłaściwe ułożenie łuków zębowych, które wpływa na całą postawę dziecka. Dzięki wspólnej pracy, zarówno stawy skokowe jak i żuchwa, ustawiają się względem siebie prawidłowo, tj. równolegle.
Opracowanie: mgr Urszula Sadrak